Change the Climate Change

Διακρατική συνάντηση στην Αθήνα/Ελλάδα, Σεπτέμβριος 2022

Ήταν μια πολύχρωμη ομάδα 17 ατόμων από τη Σόφια, το Βερολίνο, τη Ρώμη και την Αθήνα που συναντήθηκαν. Ήταν εθελοντές, έχουν καταφύγει στην Ευρώπη από το Αφγανιστάν ή τη Συρία ή/και δεν μπορούν να ταξιδέψουν για άλλους λόγους λόγω χαμηλού εισοδήματος.

Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην κατανάλωση CO2 από τα διάφορα μέσα μεταφοράς. Για τον σκοπό αυτό, οι Έλληνες συνάδελφοι μοίρασαν μια επισκόπηση με εικόνες από το μετρό, το τραμ, το λεωφορείο, τα υπεραστικά τρένα, το αεροδρόμιο, το λιμάνι πλοίων και τον αυτοκινητόδρομο. Το ερώτημα που τέθηκε ήταν: Τι χρηματοδοτείται από τις εταιρείες, τι από το κράτος; Επηρεάζει αυτό την ποιότητα των υπηρεσιών; Ποιες δυνατότητες υπάρχουν για τη μείωση του CO2;

Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό: Στην Ελλάδα, η παρέμβαση της “τρόικας” το 2015 ιδιωτικοποίησε μεγάλο μέρος των μέχρι πρότινος κρατικών υποδομών. Η γερμανική FRAPORT διαχειρίζεται τα κερδοφόρα αεροδρόμια, το λιμάνι του Πειραιά ανήκει κατά 67% σε κινεζική εταιρεία, η διαχείριση των αυτοκινητοδρόμων και των εθνικών οδών είναι σε ιδιωτικά χέρια. Οι δημόσιες συγκοινωνίες στην Αθήνα, από την άλλη πλευρά, χρηματοδοτούνται από την πόλη. Όσον αφορά την ποιότητα, δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Ωστόσο, ο πολιτικός έλεγχος της μείωσης των εκπομπών CO2 γίνεται πιο δύσκολος όταν ένα κράτος παραχωρεί τον έλεγχο σε ιδιώτες, καθώς η λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους είναι πρωταρχική σε αυτούς.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα αυτοκίνητα ήταν αξιοσημείωτη για τους επισκέπτες, όπως και οι μίνι-οάσεις και τα “πάρκα τσέπης” στην Αθήνα για τη βελτίωση του αέρα. Κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους σε φωτογραφίες και βίντεο – και έμαθαν να δουλεύουν με padlet με αυτή την ευκαιρία.

Διακρατική συνάντηση στη Ρώμη/Ιταλία, Ιούνιος 2022

Στην αρχή του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες γνωρίστηκαν μεταξύ τους μέσω ασκήσεων πάνω σε χειρονομίες και φωνές από ανεξάρτητες θεατρικές δουλειές. Στη συνέχεια ανέπτυξαν μαζί μικρές χορογραφίες με θέμα την “ενέργεια”. Με αυτόν τον τρόπο, το γενικότερο θέμα του project κλίματ+αλλαγή συνδέθηκε με τα κομβικά σημεία της συνάντησης στη Ρώμη: Απόβλητα και “πράσινη” αστική ανάπτυξη.

Στην περιοχή γύρω από τη Via del Trullo στην περιφέρεια στα νοτιοδυτικά της πόλης, οι συμμετέχοντες διερεύνησαν με τον Mario, τον καλλιτέχνη, ποιητή και “αυτόχθονα” της γειτονιάς, τα έργα τέχνης που είναι αποτέλεσμα των κάποτε παράνομων δράσεων για τον καλλωπισμό της συνοικίας. Διάφορες άλλες πρωτοβουλίες των κατοίκων κατέστησαν σαφές πώς η αυτοοργάνωση μπορεί να προωθήσει την αλληλεγγύη και, για παράδειγμα, να μετατρέψει τους γείτονες μιας αυλής σε έναν πραγματικό βιοκοινωνικό τόπο. Αργότερα, σε συζητήσεις με αρχιτέκτονες και στο ανοιχτό πεδίο, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο οι κάτοικοι μπορούν να κάνουν την αδρανή γη γόνιμη. Η “αστική κηπουρική” είναι η λέξη της μόδας, προφανώς σε όλη την Ευρώπη.

Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα και επίσης σε αντίθεση με την πολιτιστική μητρόπολη του κέντρου της πόλης, η ομάδα επισκέφθηκε το “κτίριο του φιδιού” στη Ρώμη-Corviale. Αποκόμισαν εντυπώσεις από έναν τόπο που επιφυλάσσει πολλές δυνατότητες και που όμως παλεύει με τις αμαρτίες της τεχνοκρατικής-προσκολλημένης σκέψης.

“Αισθάνθηκα νεότερος. Αυτή είναι η λύση – η συνάντηση με άλλους ανθρώπους”. “Εμείς κάνουμε τα δικά μας. Είμαστε η Ρώμη. Όχι αυτοί που βρίσκονται στην πόλη”. Μαρτυρίες δύο κατοίκων.

Η κλιματική αλλαγή στη σκηνή: 28 Σεπτεμβρίου 2021 στο Βερολίνο. Ένα τόσο αφηρημένο θέμα όπως η κλιματική αλλαγή χρειάζεται μια συγκεκριμένη σύγκρουση προκειμένου να υλοποιηθεί θεατρικά και να συνδεθεί με τη ζωή των πολιτών. Η ομάδα είχε συμφωνήσει σε δύο. Η μία ήταν η αντιμετώπιση των θυμάτων των πλημμυρών και η βία που μπορεί να προέλθει από τη γραφειοκρατία. Η άλλη ήταν η σύγκρουση μεταξύ των οδηγών μιας μπουλντόζας και των ακτιβιστών για το κλίμα.

Το θέατρο φόρουμ έχει τη γοητεία ότι οι άνθρωποι από το κοινό μπορούν να παίξουν μαζί και να δώσουν στη σκηνή μια νέα κατεύθυνση. Και αυτό που είναι δυνατό στη σκηνή, δηλαδή να δοκιμάσουμε διαφορετικούς τρόπους παιχνιδιού με την πραγματικότητα, μπορεί να γίνει και στην “πραγματική ζωή”. Η αλλαγή της κοινωνικής πραγματικότητας με το θέατρο ήταν ο στόχος του Augusto Boal, του εφευρέτη του θεάτρου Φόρουμ. Αυτό μπορεί εμφανώς να συμβαδίζει και με τη χαρά. Οι συζητήσεις μετά τις παραστάσεις ήταν επίσης έντονες και συγκινητικές.